Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Cypriana Kamila Norwida w Lublinie posiada bogatą tradycję sięgającą początków XX wieku. W dniu 10 października 1927 roku rozpoczęła swoją działalność Wolna Szkoła Malarstwa i Rysunku w Lublinie, jako filia szkoły krakowskiej. Na gruncie lubelskim była pierwszą tego rodzaju placówką, natomiast w skali całego kraju trzecią. Jej założycielką, właścicielką i pierwszym dyrektorem była Ludwika Mehofferowa – bratowa powszechnie znanego i cenionego artysty, rektora Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie – Józefa Mehoffera inf. Pierwsza siedziba W.S.M.iR. w Lublinie mieściła się w salach Klubu Społecznego przy ulicy Powiatowej 1 (obecnie ul. Armii Wojska Polskiego).
W 1930 roku, po śmierci założycielki, szkołę przejęła lubelska malarka Janina Miłosiowa inf. Aby uratować placówkę przed likwidacją, spłaciła zadłużenie ze środków otrzymanych ze sprzedaży rodzinnego majątku Janówek (powiat lubelski). W kierowaniu szkołą pomagał jej artysta Adam Zajączkowski.
Do 1939 roku szkoła mieściła się przy ulicy Chopina 11/4. Placówka miała charakter prywatny, posiadała status szkoły średniej zawodowej „urzędowo upoważnionej” i w myśl Statutu Szkoły z 5 XII 1934 r. miała kształcić „zawodowych artystów-malarzy i grafików”. Pełny cykl nauczania trwał 4 lata. We wszystkich latach nauki realizowano zajęcia teoretyczne oraz praktyczne. Uczniowie zgłębiali tajniki historii sztuki, chemii malarskiej, anatomii, perspektywy, estetyki sztuki i kostiumologii. program ; świadectwo
Przez dwa pierwsze lata obowiązywał jednolity program nauczania praktycznego dla wszystkich słuchaczy, w ramach, którego realizowano podstawowe treści (akt, głowa, martwa natura, pejzaż). W ciągu trzeciego i czwartego roku odbywało się kształcenie kierunkowe (do wyboru) w ramach trzech specjalności: malarstwa, malarstwa artystycznego i użytkowego oraz dekoracji wnętrz (urządzenie mieszkania, wystaw sklepowych i użytkowych). Oprócz tego w różnych terminach organizowano dla wszystkich uczniów wyjazdy plenerowe w okolice Lublina. fot. Tygodniowy wymiar obowiązkowych zajęć w drugim roku wynosił 29 godzin, a w pozostałych latach nauki 28.
W latach trzydziestych oferta edukacyjna szkoły uległa poszerzeniu o zajęcia służące dalszej specjalizacji absolwentów. W trakcie piątego roku nauczania słuchacze doskonalili swoje indywidualne umiejętności w dziedzinie malarstwa (pejzaż, portret, kompozycja, malarstwo kościelne, dekoracja teatralna, grafika).
Zorganizowano również wieczorowy kurs dla osób zajmujących się plastyką tylko amatorsko, dostosowując jego program do zainteresowań słuchaczy a także wieczorowy kurs rysunku dla nauczycieli rysunku szkół powszechnych.
Afisze informacyjne o szkole, Wolna Szkoła Malarstwa i Rysunku w Lublinie (2 zdjęcia)
Program wieczornego rysunku dla nauczycieli rys. szkół powszechnych, Wolna Szkoła Malarstwa i Rysunku w Lublinie (4 zdjęcia)
W skład kadry nauczycielskiej wchodzili w tym okresie artyści przyjeżdżający z placówki macierzystej w Krakowie, jak i artyści i historycy związani ze środowiskiem lubelskim, m.in. Witold Boguski (ASP w Krakowie) inf., Franciszek Czekay (ASP w Krakowie), Karol Westfal (ASP w Monachium i Paryżu) inf., Henryk Krystyn Wiercieński (ASP w Krakowie i dodatkowe studia we Florencji oraz w Monachium) inf., Władysław Kłopotowski i Zenon Kononowicz (ASP w Warszawie) inf., dr Józef Edward Dutkiewicz inf. (ASP w Krakowie oraz studia na Wydziale Historii Sztuki UJ w Krakowie) inf., Mieczysław Poznański (ASP w Warszawie i Państwowy Instytut Robót Ręcznych w Warszawie), dr Henryk Jakubanis (prof. Uniwersytetu Lubelskiego) inf., Feliks Petrucznik (działacz oświatowy i samorządowy, literat i publicysta) inf.
Uczniowie prezentowali własną twórczość podczas corocznych wystaw. Pierwszą taką wystawę otwarto już po dwóch latach istnienia placówki – dnia 20 czerwca 1929 r. w salach Klubu Obywatelskiego przy ul. Krakowskie Przedmieście 43. Później organizowano je systematycznie na zakończenie każdego roku szkolnego (najczęściej w salach Towarzystwa Muzycznego przy ul. Kapucyńskiej 7, w gmachu Teatru Miejskiego), fot.
Prywatna Wolna Szkoła Malarstwa i Rysunku zaliczała się do grona małych szkół. Liczba uczniów jednego rocznika w poszczególnych latach wynosiła od dwudziestu do kilkunastu lub zaledwie kilku. Wielu z ich rezygnowało z kontynuowania nauki już w trakcie trwania roku szkolnego z powodu wysokich opłat. Czesne nie pokrywało wszystkich potrzeb placówki, borykającej się od samego początku swojego istnienia z trudnościami finansowymi. Z konieczności, w sytuacjach szczególnie trudnych, bieżące zobowiązania szkoły regulowały własnym sumptem właścicielki – Ludwika Mehofferowa, a następnie Janina Miłosiowa. Pod koniec lat trzydziestych szkoła korzystała ze stałej subwencji przyznawanej przez Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.
W dniu 7 kwietnia 1939 roku Zarząd Związku grupy artystycznej „Krąg” oraz nauczyciele z W.S.M.iR. w Lublinie reprezentowani przez Janinę Miłosiową i Zenona Kononowicza przekazali Funduszowi Obrony Narodowej 30 obrazów malarskich i 12 prac graficznych składając jednocześnie deklarację zorganizowania kolejnego daru oraz wyznaczając skład personalny Podkomitetu Wykonawczego dla zbiórki dzieł sztuki w osobach dyr J. Miłosiowej i Z. Kononowicza. Ta spontaniczna akcja była pierwszym tego rodzaju działaniem w Polsce, natomiast pieniądze uzyskane ze sprzedaży prac artystycznych miały zwiększyć środki gromadzone w celu uzyskania dodatkowych funduszy na dozbrojenie armii i wojskowy program inwestycyjny.
Wybuch II wojny światowej przerwał działalność szkoły. W 1942 roku władze okupacyjne wydały pozwolenie na prowadzenie kursów z zakresu reklamy oraz rysunku i malarstwa. Szkoła została zarejestrowana, jako zawodowa pod nazwą Mal-und Zeichenschule fot. Była w tamtych latach miejscem schronienia dla uczniów oraz pracujących w niej nauczycieli.
Wpis wielostronicowy. Przełączaj się na inne strony w lewym dolnym rogu tekstu.